Lobicilik

Lobicilikle ilgili birçok tanımlama yapılabilmektedir. Uluslararası İlişkiler Sözlüğünde yer aldığı şekliyle lobicilik; “Baskı gruplarının amaçlarına varmak için kongrede, parlamentoda yaptıkları çalışmalar. Kişilerin ya da özel çıkar gruplarının siyasal karar alma sürecini etkileme amacına yönelik girişimleri” olarak nitelendirilmektedir. Çalışmalar, kongre ya da parlamento üyelerini ikna etmeye çalışmak, haklı bir dava peşinde olduğuna dair gerekli bilgi ve doküman sağlamak, temsilcilerine destek sözü vermek gibi aktivitelerle sürdürülür. Lobicilik yapan kişiler güçlü bir ticari ya da tarımsal kuruluşun veya işçi sendikasının bu işle görevli memurları, ücretle çalışan profesyonel lobiciler, istek ya da sorunlarını iletmeye çalışan sıradan vatandaşlar olabilir şeklinde tarif edilmiştir.

Farklı bir tanımlamaya göre ise lobicilik; “bir konu hakkında kamuoyunda olumlu izlenimler yaratılmasını sağlamak, lanse etmek, yanlış izlenimleri silmek veya düzeltmek, baskı gurupları yaratmak, aleyhte olan bir durumu lehe çevirmek” tir. Lobicilik kelimesinin kaynağı Amerika Birleşik Devletleri kongre binasının karşısında bulunan, üst düzey bürokrat ve politikacıların sık sık uğradıkları Washington'daki bir otelin lobisine dayanmaktadır. Sözlüklerde “lobi” kelimesi “koridor” anlamının yanı sıra “çoğu zaman bazı yolsuz çıkarlar sağlamak amacıyla bir araya gelerek, parlamento koridorlarında, nüfuzlu çevrelerde, basında çıkarcı bir siyaseti geçerli kılmaya çalışan kimselerin oluşturduğu topluluk” olarak tanımlanmaktadır. Diğer bir tanıma göre de Lobicilik çeşitli çıkar gruplarınca yapılan ve hükümet kararlarını etkilemeyi amaçlayan faaliyetlere verilen isimdir. Lobicilik ile ilgili yapılan tüm tanımlamalarda baskı gruplan ile lobiler arasındaki farkın kavranması gerekmektedir. Baskı gruplan, belirli çıkarlar çerçevesinde, ortak amaca yönelik olarak kurulmuştur ve iktidarla ilişkileri çalışmalarının yalnızca bir kesitini oluşturur; lobiler ise devleti idare edenler üzerinde türlü yollardan etkinlik sağlayarak karar aldırma amacıyla faaliyet gösteren gruplar ya da kuruluşlardır. Yaptıkları işe de lobicilik denilmektedir.

Günümüzde toplumsal süreçlerin her alanında sıklıkla kullanılan bir kavram olan lobicilik faaliyetlerinin başarısı, büyük ölçüde, lobilerin kendi içerisinde örgütlenmesine ve bu örgütlenme sonucunda yürütülecek faaliyetler ile geniş kitlelere ulaşabilmeye bağlıdır. Bu anlamda lobi faaliyetleri kapsamında çeşitli teknikler kullanılır. Medya günümüz toplumlarında, lobicilik faaliyetleri kapsamında geniş kitlelere ulaşabilme ve onları yönlendirebilme bakımından önemli işlevleri yerine getirmektedir.

Bu noktada tüm bu faaliyetlerin temelini oluşturan unsurların bilinmesi gerekmektedir. Bu unsurlar; lobi, lobici, lobicilik ve lobicilik faaliyetleridir.

Lobi: İngilizce sözlük anlamı olarak “koridor”, “hol” ve “kulis faaliyetleri” olarak tanımlanan sözcüğün siyasi anlamı, belirli çıkar amaçları etrafında toplanan ve organize olan, parlamento koridorlarında yasa yapıcılarını bu çıkarları için etkilemeye çalışan, bu amaçla nüfuzlu kişileri ve basını etkileyen kimselerdir. Diğer bir sözlük tanımında ise “kanun yapıcılara kongre koridorlarına ya da lobilerinde, çıkarlarına uygun yasa tasarılarına taraf ya da karşı olmaları için oy kullanmaya ikna etmeye çalışan kişiler, gruplardır.” şeklinde anlatılmaktadır.

Lobici: Lobici, lobi faaliyetlerini yürüten, kişi ya da grupları bu faaliyetler için organize eden, siyasi amacı için çalışan ya da baskı grupları yararına siyasi mekanizmanın çeşitli kademelerindeki çalışanlarla ilgilenmesi için kiralanan kişi ya da kişilerdir. Diğer bir ifade ile lobici, bir kişi, kişiler, ülkeler ya da baskı grupları adına, yasaları istekleri doğrultusunda kanalize etmek amacıyla, kanun yapıcılarla ilişki kuran kişilerdir.

Lobicilik: Siyasal olarak demokrasi ile yönetilen toplumlarda, kanun yapıcıların belirli çıkar gruplarının iradeleri yönünde etkilenilmesi için girişilen faaliyetlere lobicilik denir. Lobicilik aynı zamanda bir tür iletişim ve bilgi alışverişidir. Yasa yapıcılarının çıkar gruplarının fikir ve düşünceleri hakkında bilgilenmesi, çıkar gruplarının da yasa yapıcılarının kanuni süreçler hakkındaki düşüncelerini öğrenmesi süreçlerini kapsar. Lobicilik faaliyetleri kapsamında etkilemeye çalışılan taraf, meclis üyeleri, milletvekilleri, bakanlar ve hükümet yetkilileridir. Bu grupları etkilemek isteyenler ise, siyasi iradenin vereceği kararlardan etkilenecek olan, çıkar bekleyen kuruluşlar, sendikalar, sivil toplum örgütleri ya da yabancı devletlerdir. Bu anlamda lobicilik, kamunun, baskı gruplarının, çeşitli kuruluşların, sivil toplum örgütlerinin ya da sendikaların, kendi ülkelerindeki ya da yabancı ülkelerdeki çıkarları doğrultusunda, yasa yapıcıları ve uygulayıcıları etkileme, yönlendirme çabalarıdır, baskı gruplarının yetkilileri, ülkelerin temsilcileri veya kiralanan lobiciler aracılığıyla yürütülen organize eylemlerdir.

Örneğin; Amerika’da yaşayan 250.000 civarındaki Türk topluluğunun yeterince organize olamaması neticesinde Türk hükümeti bir lobicilik şirketi ile anlaşmıştır.

www.anadolu.edu.tr