Propaganda çok sayıda insanın düşünce
ve davranışlarını etkilemek amacını taşıyan önceden planlanmış bir mesajlar
bütünüdür. Propaganda tarafsız bilgi sağlama yerine, en temelde kendi kitlesini
etkileyecek bilgiyi sunar. Mesaj doğru olsa da yönlü olabilir ve olayın tümünü
dengeli bir şekilde sunmayabilir. Genellikle politikada kullanılır ve
hükümetler ve politik partiler tarafından desteklenir. Bilginin benzer bir
manipülasyonu örneğin reklamda kullanılır ama buna genellikle propaganda
denilmez. Propaganda kelimesi reklamın tersine kuvvetli bir olumsuz anlam taşır.
Propaganda zihinlere “yeni fikirler ve inançlar ekmek” için kullanılır. Bir
markanın reklamlarında da aynı teknikler kullanılır; ama reklamla propagandanın
temel farkı reklamı izlerken bize reklam yapıldığının bilincinde olmamızdır.
Yapan da izleyen de reklamın amacını bilir. İzleyen isterse inanır istemezse
inanmaz. Reklamda da propaganda teknikleri kullanılır, duygulara hitap edilir;
ama reklam yalan üzerine inşa edilmez.
Propaganda reklamla birçok benzer tekniği
kullanır. Ancak, propaganda genellikle politik veya milliyetçi temalar içerir.
Propaganda broşürler, posterler, TV veya radyo yayınları ve bunların dışındaki her
türlü bilgi taşıyan medya aracılığıyla yapılır.
Kelimenin daha dar ve sık kullanılan
anlamıyla propaganda politik bir amacı veya iktidarın çıkarlarını destekleyen
bilerek çarpıtılmış veya saptırılmış bilgiye denir. Propagandacılar bir grubun
istekleri yönünde halkın bir konu veya olayla ilgili görüşlerini değiştirmeyi
amaçlarlar. Bu manada propaganda, aynı amacın insanlara istenen bilgilerin
verilmesi yerine, istenmeyen bilgilerin kısıtlanmasını amaçlayan sansürün
tersidir. Propagandayı diğer metotlardan ayıran, propagandacının halkın fikrini
ikna etme ve anlatma yerine kandırma ve kafa karıştırmayla değiştirme isteğidir.
Organizasyonun liderleri bilginin tek taraflı veya doğru olmadığını bilmelerine
rağmen propagandayı yayan daha düşük rütbeli üyeler durumu bilmeyebilirler.
Propaganda savaşta çok güçlü bir silahtır.
Bu durumda amaç genellikle içerdeki veya dışardaki düşmanı insanlık dışı olarak
göstermek ve ona karşı nefret yaratmaktır. Bazı özel kelimeler kullanarak veya
bazı özel kelimeleri kullanmaktan sakınarak düşman hiç yapmadığı şeyler için
suçlanır ve bu sayede zihinlerde hatalı bir imaj oluşturulur. Çoğu propaganda
düşmanın gerçek veya hayali bir haksızlığın sebebi olduğu hissini vermek ister.
Aynı zamanda halkın kendi milletinin haklı olduğuna da inanması gerekir.
Propaganda bir bakıma psikolojik savaş yöntemlerinden biridir.
Kelimenin daha da dar ve daha az kullanılan
anlamıyla propaganda zaten inanan insanlara onlara inançlarını destekleyecek
yanlış bilgi vermek anlamına gelir. Varsayıma göre insanlar doğru olmayan bir şeye
inanırlarsa sürekli kuşkular yaşayacaklardır. Bu kuşkular rahatsız edici olduğundan
onlardan kurtulmak isteyecekler ve dolayısıyla güç sahiplerinin onaylamalarına
açık olacaklardır. Bu yüzden propaganda çoğunlukla amaca hali hazırda
inananlara yönelik yapılır.
www.anadolu.edu.tr
0 yorum: